Âm Linh Tự tại đảo Lý Sơn

          Âm Linh Tự hay còn gọi là (Nghĩa Tự, Miếu Âm Hồn...)và đây cũng là một công trình thờ tự thường gặp ở các làng, xã, xóm trên khắp đất nước Việt Nam .

Âm Linh Tự tại đảo Lý Sơn

Âm Linh Tự trên đảo Lý Sơn cũng là nơi dùng để thờ cúng các vong hồn của những người chết đi mà không có ai nhận hoặc không ai biết đến họ. Họ cũng có thể là người vô gia cư, không họ hàng thân thích. Trên đường lưu lạc mưu sinh thình lình gặp tai ương bất trắc hay bệnh tật bất ngờ lìa đời ở một nơi nào đó mà thân nhân chẳng được báo tin , vô tình trở thành những ân linh cô độc. Thờ cúng ở Âm Linh Tự còn có những linh hồn là chiến sĩ trận vong , vì bối cảnh ác liệt của chiến trường nhiều khi xác thân không còn tìm được. Người xưa gọi chung những đồng loại rơi và tình cảnh như vậy là “ thập loại chúng sinh ” và dành cho họ mối thương cảm mang đậm tình người. Đại thi hào Nguyễn Du cũng đã từng viết bài “ Văn tế thập loại chúng sinh” ( văn chiêu hồn ) , lưu truyền rộng rãi trong dân gian, thể hiện sự đồng cảm sâu xa giữa những người đang sống với các cô hồn bạc phận. Âm Linh Tự làng An Vĩnh xây dựng tại một giồng đất cao , thoáng đãng ở thôn Tây xã An Vĩnh , cách cảng Lý Sơn chừng 500m về phía tây . Mặt tiền Âm Linh Tự nhìn ra hướng Nam , trước sân có đài tưởng niệm chiến sĩ trận vong uy nghi . Theo lời kể của các bậc cao niên , khoảng đầu thế kỷ XIX , hai làng An Vĩnh và An Hải ( nay là xã An Vĩnh và xã An Hải ) đã có đình làng và nghĩa tự. Tuy nhiên,đến khoảng thập kỷ 50 của thế kỷ trước , đình làng An Vĩnh bị hư hại , dân làng rước các linh vị thờ thần Hoàng , các vị tiền hiền về thờ ở Âm Linh Tự . Vì vậy , trong hơn nữa thế kỷ Âm Linh Tự làng An Hải là nơi sinh hoạt tâm linh,lễ hội dân gian tập trung của cộng đồng cư dân sở tại. Đặc biệt , vào tiết Thanh Minh hằng năm bà con các dòng tộc làng An Hải tổ chức lễ Khao Lề Thế Lính Hoàng Xa tại Âm Linh Tự , một nghi lễ đặc biệt nhằm tưởng nhớ và tri ân nghĩa liệt sĩ của các đội Hoàng Xa , Bắc Hải cùng các dân binh,tráng đinh đã hi sinh trong khi làm nhiệm vụ tuần phòng trên biển, trú phòng trên các quần đảo ,chống trả quân cướp biển để bảo vệ tàu thuyền , ngư dân cùng sự yên lành của làng quê đất đảo.

Âm Linh Tự và mộ lính Hoàng Sa

Âm Linh Tự cũng là nơi ngư dân trước khi ra biển “ đi nghề ”,hoặc tha phương hành nghiệp đến cầu xin thần thánh và linh hồn cõi khuất phù hộ độ trì để được bình an , được mùa, làm ăn thành đạt. Trở về bình yên sau mỗi chuyến đi biển ( đối với ngư dân) hoặc về thăm quê nhà ( đối với người sống tha phương) họ cũng mang lễ vật đến đây để làm lễ tạ ơn . Ngoài đóng góp của các dòng tộc và dân làng , cơ ngơi khang trang của Âm cũng như lễ vật trong các dịp tế lễ có sự đóng góp thành tầm của những người làm nghề biển được mùa hoặc của những người Lý Sơn tha hương thành đạt . Âu cũng là một phong tục đẹp  ,sâu nặng ân tình , thủy chung gắn bó với quê đảo yêu thương. Từ năm 2010,khi đình làng An Hải được phụng dựng , linh vị thần Hoàng , các vị tiền hiền và tử sĩ Hoàng Sa,Bắc Hải được rước về thờ tự ở đình làng . Tuy vậy , vong linh những người lính Hoàng Sa , Bắc Hải vẫn còn được thờ vọng tại Âm Linh Tự và người thường xuyên đến vân hương hành lệ